اندیشه سیاسی شیعه

این کتاب اولین کتاب انگلیسی است که درباره بحث ولایت فقیه تالیف شده است. (تالیف شده و نه ترجمه!)
حجت الاسلام احمد واعظی استاد کرسی اسلام شناسی دانشگاه کمبریج این کتاب را در سال 2004 تالیف کرده است.

کتاب از یک مقدمه و چهار فصل سامان یافته است.

در مقدمه کتاب در مورد هدف ازتالیف اندیشه سیاسی شیعه به زبان انگلیسی این گونه می خوانیم:

"در جهان امروز سو تفاهم های بسیاری درباره دیدگاه های سیاسی شیعه به خصوص بحث ولایت فقیه مشاهده می شود. زمینه های این ولایت، نقش مردم در این نوع از حکومت و تفاوت های آن با دیگر انواع حاکمیت در اسلام، به خصوص بحث خلافت از جمله موضوعاتی است که برای بسیاری به خوبی روشن نیست."

در ادامه سخن از دو نوع اندیشه و جریان فکری در میان اندیشمندان مسلمان رانده شده است. بر اساس دیدگاه اول، اسلام با دموکراسی غربی و یابه عبارتی دیگر لیبرالیسم هیچ گونه تضادی ندارد و الگوی مردم سالاری غربی در جوامع اسلامی کاملا قابل اجراست. طرفداران این دیدگاه با ارایه تفسیری دموکراتیک از اسلام، سعی در نشان دادن همراهی و عدم تعاند اسلام با اصول و ارزش های دموکراسی دارند.

از سوی دیگر و در مقابل این گروه، جریانی وجود دارد که با ادعای دست یابی به جامعه پاک اسلامی با هرگونه مراجعه به آرای عمومی و نقش مردم در اعمال حاکمیت و توزیع قدرت مخالف است. این گروه که به نوعی به نظام خلیفه گری بر اساس دیدگاه اهل سنت قایل است، راه مبارزه با هجوم تفکرات غربی را نفی هر شکل از انواع مردم سالاری و دموکراسی می داند. یکی از بارزترین نمونه های افراطی این تفکر را می توان در نظام حکومتی سابق طالبان در افغانستان دید.

در مقابل این دو دیدگاه افراطی و تفریطی، شیعه نظریه ای جدید با عنوان ولایت فقیه مطرح ساخته که بروز و ظهور آن را در نظام جمهوری اسلامی ایران و پس از انقلاب سال 1979 میلادی در ایران می توان مشاهده کرد. ولایت فقیه دیدگاهی است مبتنی بر جمع میان ارزش های اسلامی و شریعت و در عین حال مردم سالاری. این دیدگاه در ادامه دیدگاه سنتی شیعه مبنی بر امامت و در زمان عدم حضور امام معصوم مطرح می گردد و به معنای حضور مجتهدی عادل و با تقوا در راس امور کشور است که وظیفه صیانت و حفاظت از ارزشهای دینی جامعه و هدایت آن به سمت جامعه دینی مطلوب بر عهده دارد.